Công ty Mitsubishi Electric Việt Nam được thành lập vào năm 2011 với vai trò là công ty thương mại, đã không ngừng nâng cao thành tích kinh doanh với hai lĩnh vực chính là thiết bị gia dụng điều hòa không khí và FA (Factory Automation – tự động hóa nhà máy). Những năm gần đây, làn sóng thời đại tiết kiệm năng lượng đã mang lại tác động tích cực. Giám đốc Nishikuma sẽ chia sẻ chi tiết hơn về điều này.
Máy nước nóng bơm nhiệt ngày càng phổ biến
―― Xin hãy cho biết quá trình gia nhập thị trường và lĩnh vực hoạt động kinh doanh của công ty.
Nishikuma:Trước khi công ty chúng tôi được thành lập, hoạt động kinh doanh tại Việt Nam chủ yếu là hình thức bán hàng gián tiếp thông qua các đại lý. Tuy nhiên, do thị trường tăng trưởng đáng kể, nên để mở rộng hoạt động kinh doanh một cách tích cực hơn, Mitsubishi Electric Việt Nam đã được thành lập với tư cách là công ty thương mại. Hiện nay, bên cạnh trụ sở chính tại TP. Hồ Chí Minh, chúng tôi còn có các chi nhánh tại Hà Nội và Đà Nẵng, với tổng số nhân viên hơn 200 người.
Hoạt động kinh doanh của chúng tôi tập trung vào hai trụ cột chính: lĩnh vực thiết bị gia dụng điều hòa không khí và lĩnh vực FA (tự động hóa nhà máy). Trong mảng thiết bị gia dụng điều hòa không khí, chúng tôi cung cấp từ máy điều hòa không khí gia đình, quạt điện cho đến các hệ thống điều hòa công suất lớn công nghiệp, máy nước nóng bơm nhiệt,v.v.
Đối với mảng thiết bị gia dụng điều hòa không khí, sản phẩm dân dụng được phân phối thông qua các cửa hàng bán lẻ và hệ thống siêu thị điện máy. Sản phẩm công nghiệp được sử dụng rộng rãi tại nhiều khách sạn, bệnh viện, chung cư, tòa nhà văn phòng,v.v. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tích cực đưa ra các phương án, đề xuất cho khối khách hàng trong ngành sản xuất.
Những năm gần đây, nhận thức về môi trường ngày càng cao, kéo theo nhu cầu đối với các thiết bị điều hòa có hiệu suất tiết kiệm năng lượng cao. Tại các tòa nhà lớn, thiết bị điều hòa có thể chiếm tới một nửa tổng lượng điện tiêu thụ, do đó việc lắp đặt các thiết bị điều hòa hiệu suất cao không chỉ thân thiện với môi trường mà còn giúp tiết kiệm chi phí điện năng.
Máy nước nóng bơm nhiệt là thiết bị tạo nước nóng sử dụng công nghệ bơm nhiệt – công nghệ đang được áp dụng trong các thiết bị điều hòa không khí.
―― Xin vui lòng cho biết chi tiết hơn về nội dung này.
Nishikuma:Máy nước nóng bơm nhiệt có hiệu quả tiết kiệm năng lượng cao hơn đáng kể so với các loại nồi hơi sử dụng phương pháp đốt truyền thống, đồng thời giúp giảm lượng khí CO₂ thải ra. Nhờ những đặc điểm này, việc thay thế dần các nồi hơi đốt truyền thống bằng máy nước nóng bơm nhiệt đang bắt đầu diễn ra.
Cho đến nay, máy nước nóng bơm nhiệt đã được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như: phòng khách sạn, hồ bơi, các công đoạn rửa trong nhà máy, cũng như tại các cơ sở suối nước nóng (ONSEN) – loại hình đang dần phổ biến tại Việt Nam,v.v.
Tương tự như các thiết bị điều hòa không khí hiệu suất cao, sản phẩm này đang dần được nhiều doanh nghiệp có ý thức về tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường lựa chọn, khởi đầu là các doanh nghiệp Nhật Bản và các khách sạn mang thương hiệu quốc tế. Và chúng tôi kỳ vọng rằng trong thời gian tới, sản phẩm này cũng sẽ được các doanh nghiệp Việt Nam đón nhận rộng rãi.
Bên cạnh đó, một trong những sản phẩm điện gia dụng của chúng tôi vẫn luôn được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam chính là quạt điện. Dù thị trường quạt điện tại Việt Nam có sự cạnh tranh gay gắt giữa nhiều thương hiệu, nhưng sản phẩm của chúng tôi nổi bật nhờ độ bền cao, vận hành êm ái và tính an toàn vượt trội.
Ngoài ra, Mitsubishi Electric còn có thế mạnh trong thiết kế cánh quạt giúp giảm lực cản không khí, tạo luồng gió hiệu quả hơn và góp phần tiết kiệm năng lượng.
FA hướng tới tiết kiệm nhân lực và tiết kiệm năng lượng
―― Vậy còn mảng kinh doanh FA thì sao?
Nishikuma:Tại Nhật Bản và Hàn Quốc, quá trình tự động hóa toàn diện đã được triển khai từ vài năm trước, và trong khoảng hai năm gần đây, xu hướng sản xuất tiên tiến hàng đầu đã bắt đầu phát triển mạnh. Các công nghệ số như AI và IoT đang được đưa vào hiện trường sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả và tối ưu hóa toàn bộ quy trình sản xuất.
Điều quan trọng trước hết là phải số hóa nội dung công việc, nhưng tại Việt Nam vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết trước khi có thể triển khai các hệ thống CNTT, chẳng hạn như mức độ tự động hóa chưa cao và việc thu thập dữ liệu còn chưa được thực hiện.
Có lẽ vì lý do đó mà khách hàng trong mảng FA của công ty chúng tôi chủ yếu là các nhà cung cấp cho các tập đoàn lớn của Hàn Quốc trong lĩnh vực điện thoại thông minh và màn hình. Cũng có một số doanh nghiệp Nhật Bản, nhưng thực tế là có rất ít công ty Việt Nam.
Tuy nhiên, do mức sống ngày càng được nâng cao kéo theo chi phí nhân công cũng tăng mạnh, cùng với làn sóng đầu tư của các doanh nghiệp sản xuất từ Trung Quốc và Hàn Quốc, tình trạng thiếu hụt lao động đang trở nên nghiêm trọng, khiến cho việc tự động hóa và giảm phụ thuộc vào lao động tại các nhà máy là xu hướng không thể tránh khỏi.
Lợi thế “lao động giá rẻ” từng là điểm mạnh của Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình lớn, và tôi thấy rằng điều này thể hiện rõ rệt nhất tại khu vực phía Bắc.
Trong lĩnh vực FA, chúng tôi có nhiều thành tích trong việc cung cấp các thiết bị điều khiển như PLC (Shikensa- Programmable Logic Controller), cũng như các thiết bị truyền động như servo và inverter, v.v, đồng thời đang đề xuất cả giải pháp robot hóa. Mục tiêu cuối cùng là tiến tới tự động hóa toàn bộ nhà máy, tuy nhiên cũng có thể thực hiện từng bước tối ưu hóa từng phần, chẳng hạn như trực quan hóa từng công đoạn sản xuất.
Từ khi nhận được yêu cầu tư vấn đến khi cải tạo nhà máy, quá trình trao đổi thường mất khoảng 1 năm, vì dây chuyền không thể dừng nên thời gian thi công thực tế sẽ được giới hạn trong khoảng 2 đến 3 tháng.
Nếu xem đây là một lĩnh vực kinh doanh nhằm giảm nhân công, thì gần đây, lĩnh vực đang thu hút sự chú ý là các giải pháp kinh doanh hướng tới tiết kiệm năng lượng.
―― Vậy trong lĩnh vực FA, tiết kiệm năng lượng cũng là một chủ đề được quan tâm nhỉ?
Nishikuma:Mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 mà Việt Nam đặt ra là một xu hướng mang tính toàn cầu. Trong những năm gần đây, việc tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải CO₂ trong toàn chuỗi cung ứng ngày càng trở nên cần thiết và cũng có thể xảy ra trường hợp các doanh nghiệp không đáp ứng được yêu cầu sẽ không thể cung cấp sản phẩm hoặc tiếp tục hợp đồng.
Xu hướng này đặc biệt thấy rõ ở các tập đoàn lớn đến từ châu Âu và Mỹ, đối với ngành sản xuất tại Việt Nam, tiết kiệm năng lượng cũng đã trở thành một vấn đề buộc phải đối mặt.
Công ty chúng tôi đang đề xuất các sản phẩm hỗ trợ tiết kiệm năng lượng như “Sản phẩm giúp trực quan hóa mức tiêu thụ điện năng”. Chúng tôi cung cấp cả phần cứng lẫn phần mềm, từ các cảm biến và thiết bị đo điện năng tiêu thụ, đồng hồ đo điện đơn lẻ cho đến các thiết bị đo lường điện năng tiêu thụ của toàn bộ nhà máy.
Phong trào hướng tới trung hòa carbon ngày càng phát triển mạnh, và tôi cho rằng xu hướng tiết kiệm năng lượng trong lĩnh vực FA cũng sẽ tiếp tục mở rộng trong thời gian tới.
―― Xin vui lòng chia sẻ về những kế hoạch sắp tới của công ty.
Nishikuma:Không chỉ riêng công ty chúng tôi mà toàn Tập đoàn Mitsubishi Electric đang có những bước đi chiến lược, trong đó nhằm tăng cường năng lực sản xuất thiết bị FA cho thị trường ASEAN đã thành lập công ty Mitsubishi Electric FP Automation Vietnam tại tỉnh Hưng Yên vào năm 2024. Hoạt động sản xuất công tắc ngắt điện áp thấp dùng cho ngành công nghiệp (Breakers) đã được triển khai.
Nhu cầu đối với thiết bị FA được dự báo sẽ tiếp tục tăng cao tại khu vực ASEAN – nơi có các quốc gia đang tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Vì vậy, thay vì chỉ tập trung vào hoạt động bán hàng, chúng tôi đã quyết định xây dựng cơ sở sản xuất tại Việt Nam. Khởi đầu là sản xuất sản phẩm Breaker, chúng tôi dự kiến sẽ cung cấp không chỉ cho thị trường trong nước mà còn xuất khẩu sang Thái Lan, Indonesia, Malaysia và các quốc gia khác.
Với tư cách là Mitsubishi Electric Việt Nam, chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng hai lĩnh vực kinh doanh chủ lực. Các chính sách thu hút FDI của Chính phủ Việt Nam cũng như các xu hướng trong ngành sản xuất như: phi carbon hóa, tiết kiệm năng lượng và tiết giảm nhân lực chính là những thuận lợi cho chúng tôi. Điểm mạnh của chúng tôi là khả năng cung cấp các dịch vụ đa dạng và linh hoạt.
Trong lĩnh vực FA, dự đoán nhu cầu sẽ gia tăng tại các khu công nghiệp mới đang liên tục được xây dựng ở khu vực phía Bắc. Còn đối với mảng thiết bị điều hòa không khí, tại các trung tâm dữ liệu (data center) – nơi đang thu hút ngày càng nhiều vốn đầu tư từ các doanh nghiệp nước ngoài, khả năng phát sinh nhu cầu cũng sẽ có.
Tại thị trường nội địa Việt Nam, tôi nghĩ việc tái cơ cấu các bộ ngành đang dẫn đến sự gia tăng quy mô và ngân sách của các địa phương, từ đó sẽ thúc đẩy đầu tư trong nước. Chủ yếu là các dự án đầu tư công như xây dựng cơ sở hạ tầng đang được đẩy nhanh tiến độ, với nhiều công trình đường bộ đang thi công rầm rộ. Tuy vẫn còn những yếu tố bất ổn từ bên ngoài như chính sách thuế quan thương mại của Mỹ, v.v. nhưng tôi cảm thấy Việt Nam vẫn là thị trường đầy tiềm năng và rất đáng kỳ vọng.
