Forval Việt Nam, nơi hỗ trợ đầu tư ra nước ngoài, hỗ trợ nguồn nhân lực, hỗ trợ IT, vận hành nhà máy cho thuê… Đặc trưng của công ty là hướng đến đối tượng các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nhật Bản. Hãy cùng trò chuyện với ông Masahiro Ariga, Giám đốc điều hành & Tổng giám đốc, người tiếp nhận các doanh nghiệp lần đầu xúc tiến thương mại sang Việt Nam.
Hỗ trợ đầu tư nước ngoài và nguồn nhân lực
―― Xin vui lòng cho chúng tôi biết về việc đầu tư ra nước ngoài của quý công ty.
Ariga：Chúng tôi bắt đầu từ năm 2009. Khi thị trường Nhật Bản thu hẹp, cũng chính là thời điểm các doanh nghiệp vừa và nhỏ tìm thấy cơ hội đầu tư ra nước ngoài. Khi xem xét những nước có thể thành lập các doanh nghiệp vừa và nhỏ một cách dễ dàng, chúng tôi nghĩ đến các nước Đông Nam Á, nơi đây có nhiều quốc gia thân Nhật, chúng tôi đã quyết định thành lập công ty con tại Campuchia vào năm 2010, Indonesia và Việt Nam vào năm 2011 và Myanmar vào năm 2012.
Năm 2010 tôi đến Việt Nam với mục đích điều tra tính khả thi của thương mại hóa, trên cơ sở các chuyến công tác và bắt đầu từ việc tìm kiếm văn phòng. Sau khi thành lập, tôi ở Nhật trông coi việc kinh doanh của Forval Việt Nam và nhậm chức vào năm 2016. Đã gần mười năm trôi qua, tôi nghĩ rằng ý thức của những người kinh doanh Nhật Bản đến Việt Nam đã thay đổi.
―― Ý của ông là ý thức của người Nhật đã thay đổi?
Ariga：Năm 2010 những người đến tìm hiểu thị trường, không ít người nửa phần vì vui chơi, nửa phần vì hiếu kỳ (cười). Nhưng dạo gần đây hầu như không còn. Có lẽ nhờ vào khách du lịch quốc tế và thực tập sinh kỹ thuật, thấy có vẻ như mọi người đã dần quen với người nước ngoài, cụ thể là số người nói rõ mục đích “tôi muốn làm việc này” tăng lên.
Tình hình kinh tế Nhật Bản hiện đang tốt, nhưng nó sẽ không tồn tại lâu dài. Nếu thế thì phải nghĩ về kế sách tiếp theo cho thế hệ sau. Những người có suy nghĩ như vậy không lựa chọn thị trường trong nước Nhật mà là ở nước ngoài, kết quả có vẻ như họ đang chọn Việt Nam.
Một trong những lĩnh vực hoạt động của công ty chúng tôi là tư vấn đầu tư nước ngoài, đối tượng là những khách hàng đã đề cập ở trên. Ngoài ra, có nhiều dự án đầu tư nước ngoài được ủy thác bởi chính quyền các tỉnh ở Nhật Bản, có ba chủ đề chính là “Xuất khẩu đặc sản của tỉnh”, “du lịch nội địa”, và chủ đề mới được thêm vào năm ngoái là “nguồn nhân lực”.
―― Cụ thể nội dung như thế nào, thưa ông?
Ariga：Về “Xuất khẩu đặc sản của tỉnh” và “du lịch nội địa” chúng tôi có tham gia gian hàng tại các buổi triển lãm như METALEX VIET NAM và Vietnam Foodexpo, hoặc tỉnh đứng ra tổ chức các cuộc tọa đàm thương mại. Tại đó, chúng tôi mời gọi người mua hàng địa phương và bàn thảo việc làm ăn tại gian hàng. Một công ty Nhật Bản thực hiện đàm phán với khoảng 5,6 công ty địa phương, và rất nhiều công ty Nhật Bản thể hiện rõ “ tôi muốn tham gia tiếp vào năm tiếp theo “ với cách thức hợp tác này. Gần đây thay vì thực hiện hỗ trợ đồng đều, chúng tôi tập trung chọn lựa công ty có khả năng mang lại thành công trong việc giới thiệu đặc sản xuất khấu của tỉnh.
Ngoài ra, về nguồn nhân lực, từ tháng này để giải quyết tình hình thiếu lao động tại Nhật, chúng tôi gửi nguồn nhân lực cao cấp, những người có kỹ năng và kỹ thuật người Việt Nam sang Nhật Bản như một giải pháp đang được trông đợi.
Liên quan đến tư vấn hỗ trợ nguồn nhân lực, một trong các lĩnh vực hoạt động của công ty, chúng tôi đang giới thiệu sinh viên tốt nghiệp từ các trường đào tạo nghề ở tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu cho các công ty Nhật Bản tại địa phương. Ngoài ra, từ năm 2012, chúng tôi đã hỗ trợ giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực theo nhu cầu của các công ty Nhật Bản.
―― Có phải là các hoạt động hỗ trợ cho nhà trường không?
Ariga：Vâng. Tuy nhiên, với cách dạy học sinh của giáo viên người Nhật, nếu giáo viên đó không còn thì sự hỗ trợ sẽ bị dừng lại. Do đó, chúng tôi đã cử các giáo viên đã nghỉ hưu ở Nhật Bản dạy các giáo viên Việt Nam về cách dạy học. Thời gian tình nguyện là 1-2 năm, có 2-3 người thường trực, đã tăng lên đến khoảng 14 người cả thảy. Là một trợ lý giáo viên, đôi khi tôi phải gặp gỡ học sinh và giáo viên người Việt và tôi cảm thấy như tiếp thêm động lực khi được tiếp xúc với những học sinh trung thực, mắt sáng ngời.
Những gì chúng tôi dạy là đào tạo động tác cơ bản, đào tạo cách ứng xử trong công việc, các môn học chuyên ngành như công nghệ và thương mại. Về 5S và giáo dục an toàn mà các công ty sản xuất Nhật Bản mong muốn, trong 2-3 năm đến lúc tốt nghiệp sẽ được tiếp thu một cách tự nhiên. Khi những sinh viên này tốt nghiệp, họ đóng vai trò như một trung tâm nghề nghiệp (bộ phận tuyển dụng) của các trường đại học Nhật Bản và sẽ giới thiệu họ cho các công ty Nhật Bản trong khu vực. Tôi cũng đang bắt đầu từng chút tại Trường Cao đẳng Kỹ Thuật Hà Nội ở phía Bắc.
Việc cho thuê nhà máy tiến hành thuận lợi
―― Cho các doanh nghiệp Nhật Bản thuê nhà máy cũng là một trong các lĩnh vực hoạt động của công ty ông phải không?
Ariga：Vâng. Năm 2015, Công ty Japanese SMEs Development JSC được thành lập tại khu công nghiệp Nhơn Trạch 3, với sự góp vốn đầu tư của công ty mẹ Forval và nhà phát triển địa phương-công ty Tín Nghĩa. Chúng tôi gọi là nghiệp vụ JSC theo tên gọi của công ty.
Vào năm 2011, khi cuộc khảo sát được bắt đầu, nhà máy cho thuê có quy mô 1ha và gần như là một cụm tòa nhà cho thuê, quá lớn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Nhật Bản, đã tốn một khoản tiền lớn cho khoản đầu tư ban đầu. Trong khi tôi cảm thấy rằng thật khó nếu không có cơ sở hạ tầng quy mô nhỏ cho các nhà đầu tư nước ngoài thì công ty Tín Nghĩa-công ty vận hành khu công nghiệp Nhơn Trạch 3 đã đồng ý hợp tác.
Dựa trên giả thuyết các doanh nghiệp vừa và nhỏ đến Việt Nam lần đầu tiên và bắt đầu từ con số 0, chúng tôi đưa ra 2 loại diện tích cơ bản là 288 ㎡và 648㎡. Ngoài ra, mặc dù cao hơn một chút so với các khu công nghiệp địa phương, nhưng chúng tôi đã tăng cường hệ thống hỗ trợ. Chúng tôi tiếp nhận “Trao đổi mọi thứ” bất kể nội dung liên quan đến lao động, IT…, và tất nhiên chúng tôi sẽ hỗ trợ trước khi đi vào hoạt động cũng như sau khi đi vào hoạt động.
―― Tình trạng cho thuê như thế nào?
Ariga：Tổng diện tích là 18ha, có tất cả 10 giai đoạn được lên kế hoạch. Đã hoàn thành đến giai đoạn 6, có 42 doanh nghiệp đã chuyển đến, trong đó 31 doanh nghiệp Nhật Bản. Giai đoạn 7 đang được xây dựng, có khoảng một nửa số người thuê đã được quyết định. Các doanh nghiệp chủ yếu thuộc ngành công nghiệp hỗ trợ như gia công cơ khí, ép phun nhựa…
Tôi nghĩ rằng có 15 đến 16 công ty Nhật Bản tại Khu công nghiệp Nhơn Trạch 3 có nhà máy riêng, tính luôn phần các doanh nghiệp Nhật ở khu công nghiệp của chúng tôi là gần 50 công ty. Chỉ với số lượng bao nhiêu đây công ty, các công ty cũng có thể hợp tác công việc cùng nhau. Ngoài ra, tôi nghĩ rằng sau khoảng 3 năm chuyển vào đây, kinh doanh sẽ dần ổn định.
―― Từ bây giờ việc ông muốn làm là gì?
Ariga：Hơi trừu tượng một chút, hiện tại Việt Nam thân Nhật là nhờ vào những người đi trước chứ không phải nhờ vào chúng ta, vì thế tình trạng này có tiếp tục kéo dài 20-30 năm sau không, thật lo lắng. Không, có lẽ sẽ không được như bây giờ. Mặt khác, tại Nhật Bản nơi dân số giảm liên tục, rất cần người nước ngoài giúp đỡ nhiều mặt. Do đó, chúng ta cần nỗ lực để khiến giới trẻ Việt Nam thích Nhật Bản.
Tôi cảm thấy rằng tỷ lệ nghỉ việc cao của những người trẻ Việt Nam là do không có giai đoạn nghĩ về một kế hoạch nghề nghiệp. Ở Nhật Bản, chúng tôi hỗ trợ các trường đại học, và trong những năm gần đây số người trẻ nghĩ về tương lai một cách chín chắn tăng lên. Tuy nhiên, vì người Việt Nam sau khi tốt nghiệp mới vừa làm việc vừa suy nghĩ nên họ không thể nâng cao các kỹ năng hoặc bước tiến trong kế hoạch nghề nghiệp, cứ phải liên tục thay đổi công việc vì lý do tiền lương.
Tôi không biết bằng hình thức nào, nhưng tôi muốn tạo ra một nơi để suy nghĩ về kế hoạch nghề nghiệp cho họ. Nơi đó đào tạo họ làm việc trong xã hội tương lai và để họ có thể nghĩ rằng “chúng tôi được như bây giờ là nhờ vào người Nhật Bản”, như vậy liệu việc thân Nhật của Việt Nam có tiếp tục kéo dài trong tương lai không?
FORVAL VIETNAM CO., LTD.
Masahiro Ariga
Sau khi tốt nghiệp, gia nhập Forval Co., Ltd. Ông đã trải qua các công việc như tư vấn IT, Giám đốc văn phòng chi nhánh Kansai, Giám đốc chi nhánh Đông Nhật Bản, Giám đốc công ty con Seven Rise Co., Ltd, cán bộ điều hành của Forval… Từ năm 2009 ông là cán bộ điều hành kiêm Trưởng văn phòng hải ngoại. Năm 2010 ông tham gia vào việc thành lập công ty tại Việt Nam, từ năm 2016 đảm nhiệm chức vụ hiện tại.
